پیش از سفر: آماده‌سازی دستگاه‌های دیجیتال
• به‌روزرسانی کامل: پیش از سفر سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌های گوشی، تبلت و رایانه‌تان را به آخرین نسخه ارتقا دهید. به‌روزرسانی‌های امنیتی اغلب حفره‌های امنیتی را می‌بندند.
• پشتیبان‌گیری از داده‌ها: اطلاعات مهم مانند عکس‌ها، اسناد و مخاطبین را در فضای ابری یا روی یک هارد درایو خارجی کپی کنید تا در صورت گم شدن یا خراب شدن دستگاه‌ها، به آن‌ها دسترسی داشته باشید.
• قفل‌های ایمنی و احراز هویت: برای همه دستگاه‌ها گذرواژه یا پین قوی تعیین کنید و اگر ممکن است، احراز هویت دومرحله‌ای (Two-Factor Authentication) را فعال کنید. فعال کردن قابلیت «یافتن دستگاه من» (Find My Device) نیز در صورت مفقودی یا سرقت دستگاه، امکان ردیابی یا پاک‌سازی از راه دور اطلاعات را فراهم می‌کند.
اتصال به اینترنت و شبکه‌های بی‌سیم در سفر
• استفاده از شبکه‌های معتبر: اتصال خودکار به وای‌فای و بلوتوث را غیرفعال کنید تا دستگاه شما به شبکه‌های ناشناس متصل نشود. از شبکه‌های وای‌فای عمومی و ناشناس، به‌ویژه در اماکن شلوغ، بپرهیزید. در هتل، کافه یا فرودگاه، ابتدا نام دقیق شبکه و نحوه ورود به آن را با کارکنان آن مکان چک کنید.
• رمزگذاری ارتباط (VPN): اگر مجبور به استفاده از وای‌فای عمومی شدید، از سرویس VPN معتبر استفاده کنید. یک VPN ترافیک شما را رمزنگاری می‌کند و مانع از رهگیری اطلاعات حساس‌تان توسط دیگران می‌شود.
• انجام عملیات حساس: تا حد امکان کارهای حساس مانند خرید اینترنتی و بانکداری آنلاین را با اینترنت همراه (سیم‌کارت) انجام دهید که معمولاً امن‌تر است. در صورتی که از شبکه عمومی استفاده می‌کنید، فقط به سایت‌هایی بروید که آدرس آن‌ها با https:// شروع می‌شود (قفل سبزرنگ در مرورگر) تا اتصال رمزنگاری‌شده داشته باشند.
برنامه‌ها و نرم‌افزارها
• اپلیکیشن‌های رسمی: اپلیکیشن‌ها را فقط از فروشگاه‌های رسمی برای اندروید (کافه بازار،مایکت و Google Play و برای ایفون Apple App Store ) دانلود کنید. فروشگاه‌های معتبر معمولاً قبل از انتشار، بررسی امنیتی انجام می‌دهند. از نصب اپ‌هایی که از لینک‌های ایمیل، پیامک یا شبکه‌های اجتماعی ناشناس آمده‌اند خودداری کنید.
• بررسی صحت اپ‌ها: آیکن، نام و آدرس اپ را با نسخه اصلی مطابقت دهید. تعداد دانلود و امتیاز کاربران را در نظر بگیرید. اپ‌های واقعی معمولاً هزاران دانلود و نقد و بررسی مثبت دارند؛ اگر اپلیکیشنی دارای نظرات منفی یا هشدار «این اپ کلاهبرداری است» باشد، آن را نصب نکنید.
• نصب نرم‌افزار ضدبدافزار: یک آنتی‌ویروس یا برنامه امنیتی معتبر روی گوشی و رایانه خود نصب و به‌روز نگه دارید تا در صورت وجود بدافزار، امکان شناسایی و حذف آن فراهم شود.
• به‌روزرسانی مداوم: علاوه بر به‌روزرسانی سیستم‌عامل، مرتباً آپدیت‌های امنیتی اپ‌ها را دریافت کنید. نصب به‌موقع patchها از نفوذ بدافزارها جلوگیری می‌کند.
پرداخت‌های آنلاین و بانکی
• استفاده از کارت بانکی: از کارت بانکی با موجودی محدود برای خریدهای روزمره بهره ببرید تا در صورت سرقت، ضرر اقتصادی اندک باشد.
• سایت‌های امن پرداخت: صرف دیدن نماد قفل یا شروع آدرس با https://به‌تنهایی تضمین امنیت نیست؛ چرا که برخی سایت‌های جعلی هم می‌توانند از گواهی‌های رایگان مانند Let’s Encrypt استفاده کنند تا ظاهر قابل‌اعتمادی ایجاد کنند.
بنابراین:
o حتماً آدرس دقیق سایت رسمی را از قبل (مثلاً سایت رسمی هتل، ایرلاین یا سرویس پرداخت) مشخص و به صورت دستی در مرورگر تایپ کنید، نه اینکه از طریق لینک‌های ارسالی در پیام، ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی وارد شوید.
o آدرس دامنه را با دقت بررسی کنید؛ برخی سایت‌های جعلی از نام‌هایی شبیه به سایت‌های معتبر (مانند go0gle.com یا hotel-booklng.com) استفاده می‌کنند.
o از استفاده از درگاه‌های پرداخت ناشناس یا غیررسمی خودداری کرده و ترجیحاً پرداخت را از طریق وب‌سایت‌های شناخته‌شده و تاییدشده انجام دهید.
o در کل، امنیت درگاه‌های پرداخت فقط با SSL تضمین نمی‌شود؛ هویت دامنه و اعتبار برند سایت باید به دقت بررسی شود.
• ابزارهای کمکی و تغییر رمز: هنگام وارد کردن اطلاعات حساس بانکی، از صفحه‌کلید مجازی (Virtual Keyboard) استفاده کنید تا شناسایی توسط بدافزارهای ثبت‌کننده ضربه‌های صفحه‌کلید (Keylogger) دشوار شود. پس از اتمام سفر، رمزهای بانکی خود را تغییر دهید تا در صورت لو رفتن تصادفی رمز، امنیت حساب شما حفظ شود.
• مراقبت از کارت و رمز عبور: اطلاعات کارت‌های بانکی و رمزهای عبور را در تلفن همراه یادداشت نکنید و هرگز رمز کارت خود را به فروشندگان یا افراد ناشناس ندهید. به جای این کار، برای خریدهای سطح پایین می‌توانید از کارت بانکی کم‌موجودی استفاده کنید و کارت اصلی را جدا نگه دارید. در صورت مفقودی یا سرقت کارت، سریعاً آن را از طریق تماس با بانک مسدود کنید تا سوءاستفاده ممکن منتفی شود.
مقابله با فیشینگ و پیام‌های مخرب
• بیمه کردن ایمیل و پیامک‌ها: در طول سفر با ایمیل‌ها، پیامک‌ها یا پیام‌های شبکه‌های اجتماعی مشکوک برخورد کنید. هرگز روی لینک‌های ناشناس کلیک نکرده و پیوست‌های ایمیل را بدون اطمینان کامل باز نکنید. پلیس فتا تأکید می‌کند که در صورت دریافت پیام نامطمئن، صحت آن را از طریق منابع رسمی (وب‌سایت یا تماس تلفنی) بررسی کنید.
• هشیاری در لینک‌های پرداخت: از کلیک روی لینک‌های ارزان‌نمای تقلبی به وب‌سایت‌های خرید خودداری کنید. صفحات پرداخت جعلی می‌توانند رمز کارت را بدزدند. همواره آدرس را خودتان در مرورگر تایپ کنید یا با جستجوی مستقل، وارد سایت رسمی شوید.
• احراز هویت دو مرحله‌ای: برای حساب‌های مهم بانکی، ایمیل و شبکه‌های اجتماعی احراز هویت دومرحله‌ای فعال کنید. این لایه امنیتی اضافی حتی در صورت لو رفتن گذرواژه، اجازه ورود افراد غیرمجاز را دشوار می‌کند.
امنیت ایمیل و حساب‌های کاربری
• گذرواژه‌های قوی و منحصربه‌فرد: برای هر حساب (ایمیل، شبکه‌های اجتماعی، سرویس بانکی) رمز عبور متفاوت و پیچیده تعیین کنید. می‌توانید از برنامه‌های مدیریت گذرواژه استفاده کنید تا رمزهای قوی خودکار بسازید و به خاطر بسپارید.
• خروج از حساب‌ها پس از اتمام کار: در پایان روز یا پس از استفاده از اینترنت عمومی، از ایمیل و حساب‌های کاربری خود خارج شوید. بهتر است قبل از بازگشت از سفر، گذرواژه حساب‌های حساس را تغییر دهید تا در صورت سوءاستفاده احتمالی، دسترسی بعدی غیرممکن شود.
• فعالیت‌های مشکوک را پایش کنید: ایمیل و حساب‌های آنلاین خود را مرتباً کنترل کنید و در صورت مشاهده ورود ناشناس یا درخواست تغییر رمز بدون اطلاع شما، سریعاً واکنش نشان دهید. پس از بازگشت از سفر، تراکنش‌های بانکی و گزارش فعالیت حساب را بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که هیچ فعالیت غیرمعمولی رخ نداده.
امنیت شبکه‌های اجتماعی و حریم خصوصی
• تنظیمات حریم خصوصی: پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی‌تان را محدود کنید. فقط دوستان و آشنایان واقعی را به دیدن پست‌ها و عکس‌های خود مجاز کنید. از گذاشتن پست‌های عمومی حاوی اطلاعات حساس (مانند شماره گذرنامه یا برنامه دقیق سفر) خودداری کنید.
• موقعیت مکانی و زمان‌بندی انتشار: قابلیت «مکان‌یابی» (Geotag) عکس‌ها را خاموش کنید و از به اشتراک‌گذاری زنده محل‌های گردشگری و هتل خود خودداری نمایید. انتشار زمان‌بندی شده‌ی پست‌ها (نه لحظه‌ای) کمک می‌کند تا سارقین از خالی بودن منزل شما در سفر مطلع نشوند.
• آگاهی از مخاطبان آنلاین: تنها درخواست دوستی و دنبال کردن افراد آشنا یا معتبر را بپذیرید و با افراد ناشناس وارد گفتگوی خصوصی نشوید. به هشدارهای کلاهبرداری (مانند پیام‌هایی که وعده برنده شدن جایزه یا ارث را می‌دهند) توجه نکنید و آن‌ها را نادیده بگیرید.
جمع‌بندی و منابع
رعایت این توصیه‌ها می‌تواند ریسک حملات سایبری در طول سفر زائرین به عراق را به حداقل برساند. پیش از حرکت دستگاه‌های خود را به‌روز کنید، در سفر به شبکه‌های امن متصل شوید، از پرداخت‌های آنلاین مطمئن استفاده کنید و در صورت بروز هر مورد مشکوک، سریعاً آن را گزارش دهید.